In de prehistorie liepen verschillende familieleden van de moderne mens (Homo sapiens) op aarde rond. Sommigen zijn elkaar mogelijkerwijs tegengekomen, anderen leefden volledig langs elkaar heen in verschillende delen van de wereld. Weer anderen volgden elkaar op in de tijd en hebben dus niet tegelijkertijd geleefd. Voor een nadere kennismaking met een van de minder bekende verwanten van de moderne mens gaan we naar het Altajgebergte.
Onderzoek naar onze voorgangers is lastig omdat zij zo lang geleden leefden dat bijna al het tastbare bewijs van hun bestaan, waaronder gereedschappen en fossielen, is verdwenen. Veel vragen blijven daardoor onbeantwoord. Hoe ontwikkelden de verschillende soorten zich? Wanneer en waarom stierven zij uit? Hebben de leden van de verschillende soorten elkaar ontmoet en misschien wel samengeleefd? Van wie stammen wij, de moderne mens, nu precies af?
Kinderen leren praten op jonge leeftijd. In eerste instantie van hun ouders en later ontwikkelen zij zich verder op school en door contact met anderen. Dit gaat al eeuwen zo. Maar ooit heeft iemand voor het eerst gesproken. Wie was dit? Deze vraag is oneindig veel gemakkelijker gesteld dan beantwoord omdat dit moment zo ver in het verleden ligt dat er geen enkel bewijs van is.
De moderne mens, de Homo sapiens, maakt deel uit van het geslacht Homo. De Homo sapiens is de enige nog levende soort binnen dit geslacht. Alle andere soorten, zoals de Homo neanderthalensis en de Homo erectus, zijn uitgestorven. Archeologen en paleoantropologen moeten daarom de menselijke stamboom in kaart brengen op basis van fossielen en resten van botten en schedels die over de hele wereld gevonden zijn.
Een cultureel antropoloog houd zich bezig met cultuur. Hoe leven mensen? Wat geloven zij? En waarom doen ze de dingen zoals ze die doen? Dit kun je aan hen vragen. En zelf ondervinden door een tijdje met de mensen die je bestudeert samen te leven. Dat heet participerende observatie, dé antropologische studiemethode. Maar wat nu als je geïnteresseerd bent in het leven van mensen die voor jouw tijd leefden? Behoorlijk voor jouw tijd, bijvoorbeeld 4.500 jaar geleden toen de hunebedbouwers in Drenthe woonden of zelfs zo’n 200.000 jaar geleden toen de menselijke soort zich ontwikkelde?
